سنجش معیار برابری و نابرابری عادلانه از دیدگاه علامه طباطبایی و جان رالز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان

2 استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان

3 دانشیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان

4 استادیار گروه تفسیر دانشگاه معارف قرآن و عترت (علیهم السلام)؛

چکیده

برابری و نابرابری مفاهیمی است که هم­زمان با جهانی­شدن، بیش‌ازپیش موردتوجه متفکران قرارگرفته است. در این میان علامه طباطبایی و جان رالز، دو نظریه­پرداز عدالت، به این مفاهیم توجه ویژه نموده­اند. پژوهش حاضر از روش مطالعه تطبیقی با هدف دست­یافتن به مواضع اختلاف و اشتراک این دو متفکر درباره مفاهیم برابری و نابرابری عادلانه، ریشه­یابی این مواضع و سنجش کارایی معیارهای آنان در تبیین رابطه تفاوت‌ها با برابری یا نابرابری حقوق، صورت گرفته است. اهم نتایج به‌دست ‌آمده: علامه طباطبایی بر مبنای حقیقت واحد انسانی و رالز با معیار حداقل ظرفیت شخصیت اخلاقی بر برابری افراد در برخورداری از حق تأکید نموده­اند. در نظر هر دو برخی نابرابری­ها عادلانه است؛ علامه طباطبایی، نقش فرد در برآوردن نیازهای جامعه و رالز، سود بیشتر کم برخوردارترین‌ها را ملاک قرارداده ­است. بر مبنای هر دو، برابری متأثر از تفاوت­های اکتسابی و طبیعی نیست، البته در دیدگاه رالز اندک افرادی از حقوق پایه محروم­اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Allameh Tabatabaei and John Rawls’s Views on Just Equality and Inequality

نویسندگان [English]

  • Zahra Zoofaghari 1
  • Ali Arshad-riahi 2
  • KholamHossein Tavakoly 3
  • Shahab-Al-Din Zoofaghari 4
1 PhD Student of Transcendent Wisdom, University of Isfahan;
2 Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Isfahan;
3 Associate professor, Department of Philosophy, University of Isfahan;
4 Assistant Professor, Department of interpretation, Isfahan University of Quran and Etrat Studies;
چکیده [English]

Equality and inequality are notions which have been considered by the thinkers more than ever since the globalization. Meanwhile, Allameh Tabatabaei and John Rawls, two justice theorists, have paid a special attention to these notions. The present research has been conducted, using the comparative study method, to find the similarity and difference of these two thinkers’. The most important findings of the present study are as follows: Allameh Tabatabaei on the basis of unique human reality and Rawls on the basis of the measure of the minimum capacity for moral personality have emphasized the equality of individuals in the enjoyment of rights. Both thinkers believe that some inequalities are just; Allameh Tabatabaei has chosen the role of an individual in thev provision of the needs of society as the standard while Rawls insists on the higher interest of the lower social classes. Accordingly, equality is not influenced by the acquired and natural differences; though from Rawls’s point of view, few people are deprived of their basic rights.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Just
  • Just Equality
  • just Inequality
  • Allameh Tabatabaei
  • John Rawls

مراجع

[1] آربلاستر، آنتونی (1377). لیبرلیسم غرب، ظهور و سقوط، مترجم: عباس مخبر، چاپ سوم، تهران، نشر مرکز.
[2] رالز، جان (1397). لیبرالیسم سیاسی، مترجم: موسی اکرمی، چاپ سوم، تهران، نشر ثالث.
[3] ــــــــــ (1390). نظریه عدالت، مترجم: سید کمال سروریان و مرتضی بحرانی، چاپ دوم، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
[4] ــــــــــ (1389). قانون ملل، مترجم: مرتضی بحرانی و محمد فرجیان، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
[5] ــــــــــ (1376). «عدالت  انصاف، و تصمیم گیری عقلانی»، مترجم: مصطفی ملکیان، مجله نقد و نظر، سال سوم، شماره 10-11، صص 80-96.
 [6] طباطبایی، محمدحسین (1388). بررسی­های اسلامی، قم، انتشارات بوستان کتاب.
 [7] ــــــــــ (1387). مجموعه رسائل علامه طباطبایی، قم، انتشارات بوستان کتاب.
[8] ــــــــــ (1972). المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
[9] مطهری، مرتضی (1386). مجموعه آثار: فلسفه تاریخ، چاپ سوم، قم، انتشارات صدرا.
[10] ــــــــــ (1377). مجموعه آثار: عدل الهی، چاپ هشتم، قم، انتشارات صدرا.
[11] میل، جان استوارت (1395).  فایده­گرایی، مترجم: مرتضی مردیها، چاپ پنجم، تهران، نشر نی.
[12] واعظی، احمد (1384). جان رالز؛ از نظریه عدالت تا لیبرالیسم سیاسی، قم، بوستان کتاب.
[13] Campbell, Tom D. (2010). Justice, Third ed., Macmillan International Higher Education.
[14] Daniels, Norman (1989). Reading Rawls: Critical Studies on Rawls' A Theory of Justice, Stanford, Stanford University Press.
[15] Rawls, John (1971). A Theory of Justice, Cambridge, The Belknap Press of University Press.
فلسفه و کلام اسلامی
دوره 54، شماره 2
تاریخ انتشار الکترونیکی:8 اسفند 1400
اسفند 1400
صفحه 349-325

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار