کاربرد استعاره در معرفتشناسی سهروردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه ایلام

2 دانشیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه ایلام؛

3 استادیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه ایلام؛

چکیده

در دیدگاه سنتی، استعاره امری تزیینی و مربوط به زبان ادبی و قابل حذف از زبان علمی و فلسفی است. هم­چنین مطابق این دیدگاه، مبنای شکل­گیری استعاره، شباهت عینی بین دو پدیده است. اما در دیدگاه معاصر نه تنها زبان ادبی بلکه زبان علمی و فلسفی نیز استعاری است و مبنای شکل­گیری استعاره علاوه بر شباهت­های عینی، انواع شباهت­های ساختاری غیرعینی و هم­بستگی در تجربه نیز می­تواند باشد. در دیدگاه معاصر، استعاره، انتقال الگوی استنباطی حوزه مبدأ به حوزه مقصد است. مطابق این رویکرد، مفاهیم فلسفی از طریق استعاره­ها مفهوم­سازی می­شوند. لیکاف و جانسون معتقدند خودِ ذهن و فرآیندهای ذهنی توسط استعاره مفهوم­سازی می­شوند. در این مقاله نشان داده می­شود شیخ اشراق نیز ذهن و کنش­های ذهنی را توسط استعاره ساختاربندی می­کند. جنبه­های مختلف ادراک در معرفت­شناسی سهروردی توسط مفاهیمی مانند دیدن، اشراق، دست­کاری اجسام، ساختمان، محاسبه ریاضی و حرکت مفهوم­سازی می­شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Application of Metaphors in Suhrawardī's Epistemology

نویسندگان [English]

  • zeinab zargooshi 1
  • reza rezazadeh 2
  • majid ziaei 3
1 PhD Student, Islamic Philosophy, University of Ilam,
2 Associate Professor, Islamic Philosophy, University of Ilam
3 Assistant Professor, Islamic Philosophy, University of Ilam
چکیده [English]

Regarding the classical theory, metaphors have been regarded as decorative things, belonging to the literary language and distinctive from philosophical and scientific language. Besides, according to this theory, the basis of the forming of metaphors is the similarity between two phenomena. However, considering the contemporary theory, not only the literary language but also the scientific and philosophical ones are metaphorical. Moreover, the basis of the forming of metaphors is not only the objective similarities, but also the non-objective ones and experiential co-occurrences. In the contemporary theory, a metaphor is the transition of the source domain structure to the target domain. According to this theory, philosophical concepts are conceptualized through metaphors. Lakoff and Johnson believe that mind is conceptualized through metaphors. The present article shows that Shaykh al-Isḥāq (Suhrawardī) would also structure the mind through metaphors. In Suhrawardī's Epistemology, different aspects of perception are formulated through concepts such as seeing, illumination, manipulating objects, Constructions, mathematical calculations, and motion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Suhrawardī
  • Epistemology
  • Metaphor
  • Motion
  • Constructions

مراجع

]1[ پناهی، نعمت الله(1396). «استعاره مفهومی؛ الگوی ادراکی تجربه عرفانی در عقل سرخ سهروردی»، فصلنامه کاوش­نامه، سال هجدهم، شماره 35، صص29-10
]2[ جانسون، مارک (1396). بدن ­در­ ذهن: مبنای ­جسمانی ­معنا، تخیل ­و ­استدلال، ترجمه­
جهانشاه­میرزابیگی، تهران، نشر آگاه.
]3[ جانسون، مارک؛ لیکاف، جورج(1397). استعاره­هایی که با آن­ها زندگی می­کنیم، ترجمه جهانشاه میرزابیگی، تهران، نشر آگاه.
]4[ ---------- (1397). فلسفه­ جسمانی: ذهن ­جسمانی ­و چالش ­آن با اندیشه ­­­غرب، ترجمه جهانشاه میرزابیگی،2 جلد، تهران، نشرآگاه.
]5[ خادم­زاده، وحید (1396). «استعاره وجود به مثابه امر سیال در فلسفه ملاصدرا»، فلسفه و کلام اسلامی، سال پنجاهم، پاییز و زمستان، شماره2، صص 205-187.
]6[ ----------(1395). «استعاره وجود به مثابه نور در فلسفه ملاصدرا»، فلسفه و کلام اسلامی، سال چهل و نهم، ش اول، بهار و تابستان، صص34-19.
]7[-----------(1398). «تحلیل استعاری وجودشناسی صدرایی: استعاره جهتی داخل- خارج»، حکمت معاصر، سال دهم، شماره اول، بهار و تابستان، صص 27-1
]8[ سپهری، مهدی(1382). «نقش استعاره در اصالت وجود؛ بررسی معناشناختی»، نامه حکمت، ش 2، پاییز و زمستان،  صص189-163
]9[ سهروردی، شهاب­الدین (1385). المشارع و المطارحات، تصحیح اشرف عالی پور، مقصود محمدی، قم، حق یاوران
]10[ ---------- (1372). مجموعه ­مصنفات ­شیخ­اشراق،2 جلد، تصحیح­ و ­مقدمه­ هانری­کربن، تهران، مؤسسه­ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
]11[ ---------- (1388). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 3، تصحیح و تحشیه و مقدمه سید حسین نصر، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
]12[ ----------(1334). التلویحات: منطق، تصحیح علی اکبر فیاض، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
]13[ کوچش، زولتان (1396). استعاره: مقدمه­ای کاربردی، ترجمه جهانشاه میرزابیگی، تهران، نشر آگاه.
]14[ هاشمی، بی­بی زهره (1392). «مفهوم «نا­کجا­آباد» در  دو رساله سهروردی بر اساس نظریه استعاره شناختی»، فصلنامه جستارهای زبانی، دوره 4، شماره 3 (پیاپی 15)، صص 260-237
[15].Aristotle (2006), Poetics, translated by JoeSachs, Newburyport, focus publishing
[16].Maftouni,Nadia(2016),Suhrawardi as a scientartist in psychology,Transcendent Philosophy,Volume 17,Number 28,pp. 73-86.
[17]. Maftouni,Nadia(2017),Sohravardi as the Philartist of farabi's utopia, Transcendent Philosophy, Volume 18,Number 29,pp.29-46.
فلسفه و کلام اسلامی
دوره 54، شماره 1
شهریور 1400
صفحه 81-61

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار