عدم ضرورت «قضیّه ضروریّه بتّاته سهروردی»

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

2 استادیار دانشگاه تهران

چکیده

سهروردی در منطق حکمة‌الاشراق در یک نوآوری تمام جهات را به ضرورت برمی‌گرداند. وی جهات سه‌گانه ضرورت، امتناع، و امکان را جزء محمول قرار داده و بر آن است که در این صورت جهت در همه‌ی قضایا ضرورت می‌شود. از آن‌جا که بحث از جهت در دیگر مباحث منطقی، مانند تناقض، عکس، و قیاس‌ها نیز به میان می‌آید، طبعاً این نوآوری در این مباحث تأثیرگذار است. سهروردی بدین نکته واقف بوده و این تأثیرها را نشان داده است. به فرض تمامیّتِ این نوآوری، این نوشتار بر آن است که خواه مراد سهروردی اختصار در بحث باشد یا ضروری کردن قضایا در علوم حقیقی یا برهانی، اساساً نیازی بدین ضروری‌سازی و فرو کاستن همه‌ی جهات در ضرورت نیست و این نوآوری مشکلی را حلّ نمی‌کند. لذا از سوی اکثریّت منطق‌دانان بعد از سهروردی مورد غفلت قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Lack of Necessity of Suhrawardi’s “Definite Necessary Proposition”

نویسندگان [English]

  • Sardar Dekami 1
  • Hasan Ebrahimi 2
1
2
چکیده [English]

In the Logic section of the Hikmat al-Ishraq (The Philosophy of Illumination), Suhrawardi innovatively makes the three modes (necessity, possibility and impossibility) part of the predicate, thus considering the mode of all propositions to be ‘necessary’. Insofar as the modes are also discussed in other topics in logic such as contradiction, conversion and syllogism, this innovation also influences these topics. Suhrawardi was aware of this and has shown these influences. This article demonstrates that whether Suhrawardi was aiming for brevity in discussion or whether he was intending to make all the propositions of the ‘real’, or proof-based, sciences necessary, there is no need of this reduction of all the modes to the necessary and this innovation does not solve anything.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Definite necessary proposition
  • Real sciences
  • Suhrawardi
  • Three modes