ناسازگاری‌ها در رهیافت صدرایی از قاعده فرعیه؛ برآیند جدال‌های دشتکی و دوانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری حکمت متعالیه دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

در آثار ملاصدرا با دو مدل از قاعده فرعیه مواجه­ایم. ملاصدرا در مواضعی، ثبوت ثابت در قاعده فرعیه را شرط و در برخی مواضع براساس عدم الزام ثبوت ثابت سخن می‌گوید. ملاصدرا در مواضع کاربست قاعده فرعیه نیز مختلف سخن می‌گوید و این نکته بر اهمیت موضوع می‌افزاید. این ناسازگاری­ها به جدال دوانی و دشتکی درباب قاعده فرعیه باز می­گردند و لازم است براساس متون آن­ها، عبارات صدرا را تفسیر کرد. در این نوشتار سعی شده خوانشی نوین از ملاصدرا بر مدار منابع اندیشه او در حوزه فلسفی شیراز بدست داده و بر اساس نزاع دشتکی و دوانی در الزام یا عدم الزام ثبوت ثابت در قاعده فرعیه، چرایی این ناسازگاری را توضیح و دیدگاه دشتکی را به عنوان نظریه مختار ملاصدرا معرفی کرده و نشان دهیم که الزام ثبوت ثابت چه لوازمی را در فلسفه صدرایی به بار خواهد آورد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Inconsistency in Mulla Sadra’s Approach to The Principle of Presupposition

نویسنده [English]

  • Ahmad Hosseini
PhD of Transcendent Theosophy, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In the Mulla Ṣadra’s works, there are two different accounts of the “principle of presupposition”. It seems that this two different accounts are inconsistent. There are strong intertextual relationships between Mulla Ṣadra  and Jalal al-Din Davani and  Sadr al-Din Dashtaki’s works. The two different accounts of Mulla Ṣadra can be traced back to a dispute between Davani and Dashtaki about this principle. Considering intertextual relationships in Mulla Sadra's works, I will present a new reading of Mull Ṣadra's real position on the meaning of the principle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mulla Ṣadra
  • Jalal al-Din Davani
  • Sadr al-Din Dashtaki
  • The Principle of Presupposition