تحلیل گفتمان روایی در رسالۀ عقل سرخ سهروردی؛ بستری برای الگوسازی الهیات روایی در سنت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموختۀ دکتری کلام و فلسفه دین، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران؛

چکیده

روایت یکی از مهم‌ترین گفتمان‌های عصر امروز در حوزۀ زبانشناسی که به دنیای فلسفه و الهیات نیز ورود پیدا کرده است. سنّت الهیات مسیحی چند دهه است که تلاش می‌کند اهمیت روایت را در بازخوانی قرائت خود از کتاب مقدّس نشان دهد. این بازخوانی از کتاب مقدّس ریشه در جهان‌شمولی روایت در همۀ ابعاد زندگی دارد. از جمله این تأثیر بازخوانی ایجاد تجربۀ همزیسته برای مؤمنان است تا بتوانند همراه با عیسی مسیح فهم غیرانتزاعی از آموزه‌ها داشته باشند. در این مقاله ضمن اشارۀ مختصر به الهیات روایی تلاش می‌کنیم تا نشان دهیم بستر روایت بر حکمای مسلمان همچون سهروردی مترتب بوده است. سهروردی با تأکید بر حضور خویشتن در رسائل خود مانند عقل سرخ تلاش می‌کند تا سنّت ایران‌زمین را به مؤلفه‌های اسلامی پیوند زند. او با مرافقت خویش با جهان‌شمولی گفتمان روایی در آثار منثور خود، مخاطب را آمادۀ تجربۀ همزیسته‌ای می‌کند که در این تجربه او بتواند از فهم نظری آموزه‌ها اسلامی به درک رخداد مترتب بر خویش گذر کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Narrative Discourse in Suhrawardi's Treatise on Red Reason; A Basis for Modeling Narrative Theology in Islamic Tradition

نویسنده [English]

  • Seyed Amirreza Mazari
PhD of Kalam and Philosophy of Religion, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran,
چکیده [English]

Narrative, as one of the main discourses of linguistics in the contemporary world, has been introduced to the realm of philosophy and theology too. The tradition of Christian theology has tried to highlight the significance of narrative in its re-reading the Holy Book. This re-reading has its roots in the universality of narrative in all aspects of life. Through this re-reading, believers share an experience with Jesus to reach an objective understanding of theses doctrines. This article aims to briefly describe narrative theology to show that Muslim philosophers, such as Suhrawardi, also applied it in their works. He, in his essays, such as The Red Intellect, tries to link traditions of Iran with Islamic elements. Having shown his agreement with authority of narrative in his prose works, he prepares his audiences for coexistence experiences, during which he could turn theoretical understanding to concrete manifestation of Islamic doctrine.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative
  • Narrative Theology
  • Suhrawardi
  • The Red Intellect
[1] ابوت، اچ. پورتر (1397). سواد روایت، مترجم: رویا پورآذر، نیما م.اشرفی، تهران، نشر اطراف.
[2] پورنامداریان، تقی (1392). عقل سرخ، تهران، سخن.
[3] سهروردی، شیخ شهاب‌الدین­یحیی(1389). حکمه الاشراق، مترجم: سیدجعفر سجادی، تهران، مؤسسۀ انتشارات دانشگاه تهران.
[4] شایگان، داریوش و هانری کربن (1392). آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی، مترجم: باقر پرهام، چاپ ششم، تهران، فرزان.
[5] لی‍وت‍ار ژان، ف‍ران‍س‍وا (1384). وض‍ع‍ی‍ت‌ پ‍س‍ت‌ م‍درن‌: گ‍زارش‍ی‌ درب‍ارۀ دان‍ش، مترجم: ح‍س‍ی‍نع‍ل‍ی‌ ن‍وذری، تهران‌، گام نو.
[6] کربن، هانری (1391). چشم­اندازهای معنوی و فلسفی، اسلام ایرانی، جلد دوم، مترجم: انشاالله رحمتی، تهران، سر ضیا.
[7] مک اینتایر، السدیر (1390). درپی فضیلت، مترجم حمید شهریاری و محمدعلی شمالی، تهران، سمت.
[8] Barthes, R (1982). Introduction to the Structual Analysis of Narratives.
[9] Comstock, Gary (1987). Two Type of Narrative. Theology Journal of the American Academy of Religion vol 55. No4. pp 687-717
[10] Crites, S. (1971). The narrative quality of experience, Journal of the American academy of religion 39 (3) 291-311.
[11] Frei, H. W. (1993). Theology and narrative: Selected essays, Oxford University Press, USA.
[12] Lindbeck, G. A. (1984). The nature of doctrine: Religion and theology in a postliberal age, Westminster John Knox Press.
[13] Ricouer, P. (1991). A Life in quest of narrative. In Wood, ed., on Paul Ricouer: Narrative and / interpretation, London: Routledge.
[14] White, H. (1990). The content of the form: Narrative discourse and historical representation, JHU Press.
[15] Williams, B. (2007). Life as narrative, European Journal of Philosophy, 17 (2), 305-314.