تجربه دینی و تبیین‌های طبیعت‌گرایانه، بررسی دیدگاه جف جوردن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه تهران، پردیس فارابی

چکیده

دغدغۀ اصلی این مقاله، بررسی این مسئله است که آیا کشف تبیین طبیعی برای تجربۀ دینی، حجیت معرفت‌شناختی آن برای اثبات متعلق خود، به ویژه خداباوری را رد می‌کند یا خیر. در این زمینه با دو دیدگاه کلی مواجهیم. برخی معتقدند که تا وقتی وجود نداشتن خدا با دلیل کافی اثبات نشود، تجربۀ دینی حتی در صورت کشف تبیین طبیعی برای آن، از حجیت معرفت‌شناختی برخوردار خواهد بود. اما برخی دیگر تأکید می‌کنند که به محض کشف تبیین طبیعی، حجیت معرفت‌شناختی آن از بین می‌رود بدون آن‌که نیازی به اثبات وجود نداشتن خدا داشته باشیم. در این مقاله نزاع جف جوردن با گروه نخست را در همان ساختار بحث خودِ جوردن بیان و بررسی کرده‌ایم. یافته و نتیجه­ای که پس از بررسی و نقد این دو دیدگاه، به آن رسیده­ایم، ارائۀ دیدگاه سوم و جدید در این زمینه است. دیدگاه پیشنهادی، مبتنی بر تفکیک دو نوع تجربۀ دینی است. بر اساس این دیدگاه، برخی از تجربه‏ها که از شرایط خاصی برخوردارند حتی در صورتی که برای آن‌ها تبیین طبیعی کشف شود، باز هم از حجیت معرفتی خاصی برخوردار خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Critical Analysis of Jeff Jordan’s View on Religious Experience and its Naturalistic Explanation

نویسنده [English]

  • Mansour Nasiri
Assistant Professor, Farabi Pardis, University of Tehran
چکیده [English]

If we discover an adequate naturalistic explanation for religious experience, will it diminish its evidentiary value? In response to this question, many thinkers such as C.D. Broad, Richard Swinburne and William Wainwright argue that an adequate naturalistic explanation cannot diminish religious experience evidentiary value unless it can be demonstrated that there is no God. In contrary to this, some such as Jeff Jordan insisted that the discovery of such explanation results in diminishing of its evidentiary value even though it cannot be demonstrated that there is no God. In this article, having examined the two views, I suggest a third one, according to which, there are two kinds of religious experiences, according to one, the religious experience has evidentiary value even though it can be explained naturalistically too.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious experience
  • Naturalistic Explanation of Religious Experience
  • Jeff Jordan
  • Richard Swinburne

مراجع

[1]   Arstila, V., & Pihlainen, K. (2009). The Causal Theory of Perception Revisited. Erkenn(70), 397–417.
[2]   Broad, C. (1969). Religion, Philosophy and Psychical Research. (NY: Humanities Press).
[3]   Grice, H. (1961). “The causal theory of perception” in: Proceedings of the Aristotalian Society, Supp. Vol. xxxv. Pp. 121-153.
[4]   Gutting, G. (1982). Religious Belief and Religious Scepticism. (Notre Dame: University of Notre Dame Press).
[5]   Jordon, J. (1994, February). "Religious experience and naturalistic explanations" in: , 1994, Volume 33, Issue 1,. Sophia, 33(1), 58-73.
[6]   Russell, B. (1927). Tht Analysis of Matter. London: F.R.S.
[7]   Swinburne, R. (2004). The Exidtence of God (2nd ed.). Oxford: Clarendon Press.
[8]   Swinburne, R. (2004). The Existence of God. Oxford: Oxford University Press,.
[9]   Wainwright, W. (1999). Philosophy of Religion (2nd ed.). New York: Wadsworth.
[10]       ابن عربی، م. چاپ مکرر [بی‌تا]. الفتوحات المکیۀ. بیروت: دار صادر.
[11]       آلستون، و. (1379) و (1380). «آیا اعتقاد دینی معقول است؟»ترجمۀ نرجس جواندل، نقد و نظر، شماره‌های 25 و 25، صص82-100.
[12]       دیویس، ک. (1391). ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی، ترجمۀ علی شیروانی و حسینعلی شیدان‌شید.، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
[13]       شیرازی، ص. (1380). الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة. تحقیق: م. محمدی، تهران: بنیاد حکمت.
[14]       کشفی، ع.، (1391)، «بررسی دیدگاه ویلیام رو در باب حجیت معرفت‌شناختی تجربۀ دینی»، اندیشه دینی، شمارۀ 42، صص 1-14.
[15]       کلینی، م. (1363). الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
[16]       نصیری، م. (1392). «بررسی ادله معتقدان به حجیت معرفت‌شناختی تجربۀ دینی»، اندیشۀ نوین دینی،شمارۀ 35، صص45-62.
[17]       نصیری، م. (1393).. «حجیت معرفت‌شناختی تجربۀ دینی، نزاع آنتونی کنی و جف جوردن»، جستارهای فلسفۀ دین، سال 3، شمارۀ 1. صص 127-141.
فلسفه و کلام اسلامی
دوره 48، شماره 2 - شماره پیاپی 2
پاییز و زمستان
مهر 1394
صفحه 287-307

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار