بررسی پاسخ‌های ملاصدرا به اشکالات شیخ اشراق در باب اصالت وجود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

نظام هستی‌شناسی حکمت متعالیه و همۀ نوآوری‌های صدرالمتألهین بر نظریۀ اصالت وجود و اعتباریت ماهیّت مبتنی است، و صحت و اعتبار نظریۀ مزبور در گرو درستی و اتقان برهان‌های ملاصدرا برای اثبات اصالت وجود و اعتباریت ماهیت، و نیز صحت پاسخ‌های وی به اشکال‌ها و شبهه‌های مربوط است. نوشتار حاضر با رویکرد تحلیلی پاسخ‌های صدرالمتألهین به اشکال‌ها و شبهه‌های شیخ اشراق در باب اصالت وجود را مورد بررسی قرار داده، و بدین نتیجه می‌رسد که پاسخ‌های ملاصدرا تکرار مدعای اصالت وجود است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mulla Sadra’s Responses to Shaikh al-Ishraq Criticism on the Theory of “Primacy of Existence”

نویسنده [English]

  • Seyyed Mohammad Rozati
Assistant Professor, University of Tehran
چکیده [English]

The Mulla Sadra’s ontological system and all his innovations in this
field is based on the theory of the “primacy of existence” and “nonprimacy
of quiddity”. The accuracy and validity of this theory
depends on the soundness of his arguments for primacy of existence
and his responses to the criticism and related doubts. Through an
analytic approach, this article addresses Sadra’s responses to the
Shaikh al-Ishraq’s criticism on this issue. The article shows that Mulla
Sadra’s responses to Shaikh al-Ishraq’s criticism are not successful.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Existence
  • quiddity
  • Primacy
  • Non-primacy
  • Shaikh al- Ishraq
  • Mulla sadra
[1]   ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404).  الشفاء: الالهیات، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی.
[2]   جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم (1375). بخش یکم از جلد اول، قم، مرکز نشر اسراء.
[3]   سهروردی، شهاب الدین یحیی (1355). مجموعه مصنفات، به تصحیح و مقدمه هنری کربین، ج1، تهران انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
[4]   ------- مجموعه مصنفات (1355). به تصحیح و مقدمه هنری کربین، ج 2، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
[5]   الشیرازی، صدرالدین (1981). الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة العقلیة، دورۀ 9 جلدی، ج 1، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
[6]    ---------- (1366). تفسیر القرآن الکریم، با تصحیح محمد خواجوی، ج 1، قم، انتشارات بیدار.
[7]   ---------- (1346). الشواهد الربوبیة، با تصحیح و تعلیق و مقدمۀ سید جلال‌الدین آشتیانی، مشهد، دانشگاه مشهد.
[8]   ---------- (؟). رسالة المشاعر، در: لاهیجی، محمد جعفر، شرح رسالة المشاعر، بی‌جا.
[9]  مخبران، حسین؛ و محمدکاظم علمی، «مسألۀ تشکیک خاصی در اندیشۀ میرفندرسکی با نگاهی بر آرای ابن سینا و شیخ اشراق»، متافیزیک، دورۀ جدید، سال چهارم، شماره 13، بهار و تابستان 1391.