چیستی و چرایی پرسش و پاسخ از دیدگاه مولوی

نویسنده

دانشگاه قم، استادیار

چکیده

مقال? حاضر با طرح جایگاه و نسبت سؤال و جواب با گفت‌وگو (دیالوگ) و حدود معنی شناختی آن آغاز می‌گردد و سرچشمه‌های اندیشه مولوی را در این خصوص باز می‌نمایاند. ادامه مقاله، پیشینه و جایگاه سؤال و جواب، دیالوگ و دیالکتیک را با نگاهی تطبیقی در حوزه‌های هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی در نظر فیلسوفان یونان، اندیشمندان دنیای معاصر و دیدگاه خاص و جهان‌نگری مولوی به اختصار بیان می‌دارد و به نقد و بررسی سؤال و جواب به شیوه تحلیلی و با سه رویکرد متفاوت: 1. خاستگاه، ماهیّت و ضرورت سؤال و جواب 2. انگیزه سؤال و جواب 3. سنخیّت در سؤال و جواب به طرح موضوعات و یافته‌های ذیل از دیدگاه مولوی می‌پردازد:
برشمردن اندیشه به عنوان سرچشمه پرسش و پاسخ؛ اشاره به معانی، سطوح و ترازهای متفاوت در این حوزه؛ بررسی دلایل اعتراض و انکار مولوی بر عقل فلسفی با وجود تأکید بر ضرورت و سودمندی استدلال و چون و چراهای منطقی؛ نشان دادن راه گذر از تنگنای فلسفه؛ نقد گفتگوی راستین با توجّه به غایت، غرض و انگیزه پرسشگری و در نهایت، لزوم سنخیّت و نسبت در پرسش و پاسخ در مجموعه روابط و حوزه‌های مختلف.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Whats and Whys of the Method of ‘Query and Response’ According to Rumi

نویسنده [English]

  • Leila Pazhoohandeh
چکیده [English]

The present article begins with an articulation of the significance and relation of ‘query and response’ with both dialogue and its semantic perimeters and discloses the sources of Rumi’s thinking about this issue. After this taking a comparative stance, this article briefly explores the background and the significance of query and response, dialogue and dialectic as they relate to both ontological and epistemological domains in the view of Greek philosophers, contemporary intellectuals and in particular, the worldview of Rumi and then using the analytic method it deals with the criticism and analysis of the method of query and response with three different approaches: 1) origin, essence and necessity of query and response 2) motivation of query and response 3) compatibility and coherence in the course of query and response from the viewpoint of Rumi with the consideration of appended themes and findings: consideration of thought(or the process of thinking) as a source of query and response; allusion to meanings with the consideration that its variation exists at different levels; examination of Rumi’s refutations of the ‘theoretical reason’(rati?) in spite of his emphasis on the necessity and usefulness of reasoning and logical enquiries; demonstration of the difficulty of traversing the philosopher’s way; criticism of the true dialogue as far as its ultimacy is concerned; aims and motivations of the questioner/asker; and in the end, the need for coherence and proportionality in the process of query and response in various domains and for a variety of relations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • dialectic
  • Dialogue
  • Query and Response
  • Reflection
  • Rumi