مکعّب تقابل: روابط میان قضایای معدوله

نویسنده

استادیار مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

چکیده

برخی از منطق‌دانان معاصر روشی نو و ساده برای استنتاج‌های منطقی ابداع کرده و هم? استدلال‌های مباشر را به دو قاعد? عکس‌مستوی و نقض‌محمول فروکاسته‌اند. یکی از ایشان، رضا اکبری، محصورات چهارگان? مشهور را به 32 محصوره گسترش داده است: 4 گزار? محصلة‌الطرفین مشهور، 4 گزار? معدولة‌الطرفین، 4 گزار? معدولة‌الموضوع، 4 گزار? معدولة‌المحمول، و همین 16 گزاره با جابه‌جا کردن «الف» و «ب» در هم? آن‌ها. اکبری، همچنین، برخی از روابط میان این 32 محصوره را بیان کرده است، مانند مربع تقابل، عکس‌مستوی، عکس ‌نقیض، انواع نقض (نقض‌موضوع، نقض‌محمول، نقض‌طرفین) و دو رابط? جدید به نام‌های «عکس‌نقیض موضوع» و «نامعلوم». در این مقاله نشان می‌دهیم که این محصورات 32 گانه، چهار به چهار، با هم هم‌ارز هستند و بنابراین، می‌توان این 32 محصوره را به 8 محصوره (یا به 8 دست? چهارتایی) فروکاست و روابط را به شش دست? ساد? زیر تقلیل داد: تلازم، لزوم، منع جمع، منع خلو، انفصال حقیقی و هیچ کدام. با این کار، پیچیدگی‌های نظریّه را کاهش می‌دهیم و روابط میان 8 دسته را به سادگی و زیبایی در مکعبی شبیه «مربع تقابل» که آن را «مکعب تقابل» می‌نامیم به نمایش می‌گذاریم و اثبات می‌کنیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Cube of Opposition: the Interrelations of Infinites

نویسنده [English]

  • Asadollah Fallahi
چکیده [English]

Some contemporary logicians have introduced a new simple method of logical consequences and reduced all immediate arguments to Conversion and Obversion. By dint of positive and infinite terms, one of the logicians, Reza Akbari, increased the four traditional quantified propositions to 32 ones: the 4 well-known positives, 4 subject-infinites, 4 predicate-infinites, 4 two-sided-infinites, and the same 16 with ‘A’ and ‘B’ in which converted. Akbari, also, stated among some of the 32 propositions the interrelations: the opposition square, conversion, conversion by contradiction, obversion, inversion, and two new relations: “contraposition of the subject” and the “unknown”. This theory extending the classical 4-quntified-theory can be named “32-quntified-theory”. In this paper, I show that the 32 propositions are equivalent four-by-four, hence, we can reduce the 32 propositions to 8 ones and their relations to the six: equivalence, implication, inconsistency, inclusive ‘or’, exclusive ‘or’ and none (which is the same as Akbari’s “unknown”. By this, I decrease the perplexities of the theory and express so easily and elegantly the relations between the eight in a cube similar to the “Square of Opposition,” which I call the “Cube of Opposition.”

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conversion
  • Cube of Opposition
  • Infinite proposition
  • Obversion
  • Square of Opposition