واژه ارسطویی «اوسیا» و نارسایی برخی از ترجمه های آن

نویسنده

دانشیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی

چکیده

«اوسیا» برگرفته از «ایمی» (وجود داشتن)، مفهومی اساسی در هستی شناسی ارسطو است. امّا به رغم این اهمّیّت، نصّ آثار ارسطو در این باره یکدست و همگون نیست و افزون بر آن، گزینه هایی که اغلب مترجمان در ترجمه آن برگزیده یا ساخته اند، در معرض اشکال و ایراد است. در زبان لاتین نخستین مترجمان essentia را برگزیدند که به لحاظ دلالت بر «وجود» وافی به مقصود بود ولی دیری نپایید که این گزینه به سود substantia منسوخ شد. صورت انگلیسی این واژه لاتین نیز به خطا معادل «اوسیا» تلقّی شد و هنوز غالب است. با این وجود، انگلیسی زبانان در صدد تغییر برآمده اند و در نتیجه واژه entity به عنوان گزینه ای مناسب جای خود را به تدریج باز می کند. امّا در محافل عرب زبان اشکال به قوّت خود باقی است و اقدامی صورت نگرفته است. هیچ یک از واژگان «ذات»، «جوهر»، و «طبیعت» کارکرد واژه «اوسیا» را ندارد. بدون تردید چنین وضعی در درک و فهم از هستی شناسی ارسطو آثار منفی بر جا گذاشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Study of the Aristotlian concept ousia and the Ambiguity of Translations of this Term

نویسنده [English]

  • Eshaq Taheri Sarteshnizi
چکیده [English]

The word “ousia”, derived from “eimi” (“to be”) is only of the most fundamental concepts in Aristotelian ontology. In spite of its importance, however, Aristotle’s texts regarding this concept and not uniform and, in addition, the equivalents which most translators have selected or coined are open to criticism. The first Latin translators chose essentia, which was a faithful translation in so far as it signifies ‘being’; however it was not long before this translation was replaced with substantia, which is a bad choice. The English form of the wrong choice, i.e. substance, was also accepted by most English translators and still prevails. However English speaking experts have taken to revising this translation and the word ‘entity’ has gradually gained acceptance. In Arabic speaking domains this problem remains and no measures of redress have been taken. None of the possible words, such as dhat, jawhar and Tabiah can perform the function of ousia. Needless to say, such a state of affairs has left a negative impact on the understanding of Aristotle`s ontology

کلیدواژه‌ها [English]

  • dhat
  • Entity.
  • essentia
  • jawhar
  • substance
  • Tabiah