بررسی قضایای حقیقیه منطق‌دانان مسلمان و گزاره‌های قانون‌وار به تقریر نِلسون گودمَن

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکتری فلسفه و کلام اسلامی

2 استاد دانشگاه تهران

چکیده

غرض از نگارش مقاله حاضر، انجام مطالعه ای تطبیقی میان آرای منطق دانان مسلمان در خصوص قضیّه حقیقیّه از یک سو و دیدگاه نِلسون گودمَن در باب گزاره های قانون وار از سوی دیگر می باشد. از این رو، ابتدا تحلیل منطق دانان مسلمان از مفاد قضیّه حقیقیّه و نیز نظر گودمَن در مورد گزاره های قانون وار را تقریر می‌کنیم و سپس با اخذ روی‌آوردی تطبیقی به تبیین مواضع خلاف و وفاق این دو دیدگاه می پردازیم. از این رهگذر روشن خواهد شد که ضمن وجود برخی اختلافات مبنایی، وجوه اشتراک بسیاری در این دو دیدگاه یافت می شود که تأمّل روش مند در آن ها به لحاظ معرفتی بسیار حائز اهمیت می نماید. کلّیّت و تعمیم پذیری، تقویت و تأیید شرطی های خلاف واقع، و برخورداری از قدرت تبیین علمی، و پیش بینی از مشترکات آن ها است. از سوی دیگر، برخلاف قضایای حقیقیّه که محصول استقرا نیستند، گزاره های قانون وار برآمده از استقرا هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation of ‘Verity-Propositions’ (qadaya haqiqiyyah) of Islamic Logicians and Law-like Statements as Presented by Nelson Goodman

نویسندگان [English]

  • Ahmad Ebadi 1
  • Ahad Faramarz Qaramaleki 2
1
2
چکیده [English]

The purpose of this article is to present a comparative study of the views of Islamic logicians on ‘verity-propositions’ and Nelson Goodman’s ideas on law-like statements. In order to achieve this, first we describe the analyses of Islamic logician of the meaning of factual proposition and Goodman`s presentation of law-like statements. Then, using a comparative approach, we explain the points of agreement and divergence of these two viewpoints. In this way it will be shown that despite a number of foundational differences, there are many similarities, the systematic investigation of which would have great scholarly importance. These similarities include: universality and possibility of being generalized, the strengthening and confirmation of counterfactual conditionals, and the capacity to give scientific explanation and prediction. As opposed to these similarities, law-like statements are derived from induction while verity-propositions are not so derived.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Counterfactual conditionals
  • Law-like statements
  • Nelson Goodman.
  • Scientific explanation
  • verity propositions