بررسی انتقادی یک نقد دربارۀ سمانتیک نظام تابع‌ارزشی آیا نتیجۀ استدلال می‌تواند مستقل از مقدمه‌ها باشد؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه فلسفۀ، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان،ایران.

2 دانش‌آموختۀ دکترا، گروه فلسفۀ،دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

در منطق کلاسیک، استدلال معتبر است اگر و تنها اگر استدلال فاقد سطر نمونه خلاف باشد، فرقی نمی‌کند نتیجه مستقل از مقدمه‌ها باشد یا نباشد. بر اساس این تعریف، استدلال‌های‌ و  معتبر ارزیابی می‌شوند. شهود طبیعی اما اعتبار این دو استدلال را تایید نمی‌کند. نویسنده در کتاب طرحی نو از اصول و مبانی منطق (۱۴۰۱) با افزودن دو شرط جدید، تعریفی نو از اعتبار استدلال ارائه کرده‌است که راه‌های اثبات اعتبار این دو استدلال‌ را مسدود می‌کند. این تعریف مستلزم تجدید نظر در ارزیابی برخی استدلال‌ها، تعریف قاعدۀ جانشینی، تعریف صدق منطقی همتای استنتاج، شیوۀ تعیین اعتبار و عدم اعتبار استدلال، فرآیند اثبات بهنجاری و تمامیت منطق کلاسیک است که به تأسیس نظریۀ نظام تابع‌ارزشی منطق پایۀ گزاره‌ها انجامیده‌است. اسدالله فلاحی در مقالۀ «سمانتیک تابع‌ارزشی حاج‌حسینی» که در مجلۀ فلسفه و کلام اسلامی، ۱۴۰۲، دورۀ ۵۶، شمارۀ اول منتشر شده‌است، بی‌آنکه موضع خود را در قبال استدلال‌های فوق مشخص نماید، با طرح انتقادات پراکنده، این نظریه را نقد نموده‌است. در این مقاله این نقدها را در چهار گروه «ابهام در برخی مفاهیم سمانتیک نظام تابع‌ارزشی»، «اعتبار، صدق‌نگهداری و مدل»، «پیامدهای تعریف اعتبار و عدم اعتبار استدلال»و «فراقضایای بهنجاری و تمامیت» بررسی می‌کنیم و نشان می‌دهیم به جز یک نقد که مستلزم اصلاح یک خطای سهوی است و هیچ آسیبی به اصل نظریه نمی‌زند، سایر نقدها ناشی از کاربرد شگردهای مغالطی، اتهام‌های خودساخته، عدول از برخی الزامات نقد، صورت‌بندی نادرست از تعریف استدلال معتبر و عدم توجه به برخی پیامدهای شروط جدید تعریف اعتبار استدلال است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Critical Analysis of a Critique on Truth-Functional System Semantics Is the Conclusion of an Argument Independent of the Premises?

نویسندگان [English]

  • Morteza Hajihosseini 1
  • Hamideh Bahmanpour 2
1 Associate Professor, Department of Philosophy, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 PhD, Department of Philosophy, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

In Classical Logic, an argument is deemed valid if and only if it lacks a counterexample. However, arguments like  and  are considered valid based on this definition, despite natural intuition challenging their validity. A New Outlook on the Elements of Logic introduces a novel definition for argument validity, rendering the aforementioned arguments unprovable. This new definition necessitates revisions in argument evaluation, the substitution rule, the definition of logical truth, methods for determining argument validity and invalidity, as well as the definition and procedure of soundness and completeness proofs in Classical Logic. The establishment of the Truth-Functional System of Propositional Logic stems from this revised definition.
Asadollah Fallahi critiques this system in "Hajhosseini’s Truth-Functional Semantics," published in Philosophy and Kalam, 2023, Vol. 56, issue 1. While proposing scattered criticisms, this article reveals that, aside from one critique requiring rectification due to an inadvertent mistake, the other criticisms stem from fallacies, unfounded accusations, non-compliance with certain critique conditions, incorrect formulation of the definition of a valid argument, and oversight of consequences arising from new conditions for argument validity and its definition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Classical Logic
  • Truth-Functional System and its Semantics
  • Argument Validity
  • Soundness and Completeness
حاج‌حسینی، مرتضی (۱۴۰۱)، طرحی نو از اصول و مبانی منطق با معرفی دو نظام منطقی پایۀ غیرکلاسیک، جلد اول: منطق پایۀ گزاره‌ها، اصفهان، دانشگاه اصفهان،
حاج‌حسینی، مرتضی و بهمن‌پور، حمیده (۱۴۰۲ الف)، بررسی انتقادی یک نقد بر نظام تابع‌ارزشی، نشریۀ علمی آینۀ معرفت، ۲۳ (۳)، (در دست انتشار)
حاج‌حسینی، مرتضی و بهمن‌پور، حمیده (۱۴۰۲ب)، بررسی انتقادی مقالۀ ملاحظات تاریخی نظام‌های حاج‌حسینی، نشریۀ علمی شناخت،۱۶ (۲)، (در دست انتشار)
فلاحی، اسدالله، نظام تابع‌ارزشی حاج‌حسینی (۱۴۰۲الف)، نشریۀ علمی آینۀ معرفت، ۲۳ (۱)، ۲۱-۴۶
ــــــــــ (۱۴۰۲ب)، ملاحظات تاریخی در بارۀ نظام‌های معرفی شده توسط حاج‌حسینی، نشریۀ علمی شناخت، ۱۶ (۱)، ۱۵۱-۱۷۰
ــــــــــ (۱۴۰۲ج)، سمانتیک تابع‌ارزشی حاج‌حسینی، نشریۀ علمی فلسفه و کلام اسلامی، ۵۶ (۱)، ۱۱۵-۱۲۹