«تخلخل» و «تکاثف» دو اصطلاح در علم طبیعیات هستند که در معانی متعدّدی به‌کار رفتهاند. در این مقاله معانی مختلف این دو اصطلاح، اعم از حقیقی، غیرحقیقی، و مجازی، و تفاوت آن‌ها با نموّ و ذبول، سمن و هزال، ورم و نیز زیادت و نقصان مصنوعی بیان شده و به شرح انواع مختلف آن‌ها از قبیل: طبیعی و قسری، ذاتی و عرضی، جسمانی و روحانی پرداخته شده است. سپس با بیان دلایل فلاسفۀ مشاء و ارائۀ آزمایشهای تجربی در اثبات تخلخل و تکاثف حقیقی، به نقد و بررسی این دلایل از منظر دانش فیزیک پرداخته و نشان داده شده است که گرچه به برخی از این دلایل ایراداتی وارد است، در مجموع میتوان از تخلخل و تکاثف حقیقی دفاع کرد و سخن مخالفان این نوع از تخلخل و تکاثف، همچون شیخ اشراق، صحیح به‌شمار نمی‌آید.
انواری, سعید, انواری, عباس. (1392). بررسی پدیدۀ تخلخل و تکاثف در طبیعیات فلسفۀ اسلامی
(بحثی منتقدانه از منظر دانش فیزیک). فلسفه و کلام اسلامی, 46(1), 23-53. doi: 10.22059/jitp.2013.31935
MLA
سعید انواری; عباس انواری. "بررسی پدیدۀ تخلخل و تکاثف در طبیعیات فلسفۀ اسلامی
(بحثی منتقدانه از منظر دانش فیزیک)". فلسفه و کلام اسلامی, 46, 1, 1392, 23-53. doi: 10.22059/jitp.2013.31935
HARVARD
انواری, سعید, انواری, عباس. (1392). 'بررسی پدیدۀ تخلخل و تکاثف در طبیعیات فلسفۀ اسلامی
(بحثی منتقدانه از منظر دانش فیزیک)', فلسفه و کلام اسلامی, 46(1), pp. 23-53. doi: 10.22059/jitp.2013.31935
VANCOUVER
انواری, سعید, انواری, عباس. بررسی پدیدۀ تخلخل و تکاثف در طبیعیات فلسفۀ اسلامی
(بحثی منتقدانه از منظر دانش فیزیک). فلسفه و کلام اسلامی, 1392; 46(1): 23-53. doi: 10.22059/jitp.2013.31935
)