Critical revision of Adaab al-Sufiya treatise by Abulghasem Qushairi

Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Shahid Chamran University Of Ahvaz, Ahvaz, Iran. .

2 PhD, language and literature, Razi University, Kermanshah, Iran.

Abstract

Sufism has evolved around the principles of etiquettes and has become well-established. Behavioral etiquettes derived from Quran, traditions, and the biography of spiritual leaders are considered part of the spiritual journey and are classified in relation to the self (nafs), rights (adab with Allāh), and interactions with others. Abu al-Qasim Qushayri Nishaburi (376-465 AH) briefly outlined some of these etiquettes in his work “Sufi Etiquettes” (Ādāb al-Sufiyya). The significance of “Sufi Etiquettes”, in addition to understanding Qushayrī's philosophical system as one of the influential Sufi leaders, lies in recognizing the favorable practices of the monastic communities of that time and how the development of mystical concepts occurred. Despite its great importance and recognition by both earlier and later bibliographers, this concise educational treatise had not been introduced and edited until the discovery of two complete and ancient manuscripts from the first half of the eighth century. This research aims to provide an overview of the tradition of writing Sufi etiquettes, introduce this treatise, and present an edited and revised version of the text.

Keywords

Main Subjects


ابن جوزی، عبدالرّحمن بن علی (1412-1413ق). المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک. دراسة و تحقیق محمّد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا. بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن خلکان، احمد بن محمّد (بی تا). وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان. تحقیق احسان عباس. بیروت: دارالفکر.
ابن عربی، محی‌الدین ابوعبدالله(1367ق). اصطلاحات‌الصوفیة؛ مندرج در: رسائل ابن العربی. بیروت: دار احیاء التراث‌ العربی.
ــــــــــ (بی تا). الفتوحات‌المکیة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابن عساکر، ابوالقاسم علی بن حسن (2010م). تبیین کذب المفتری. قدّم له و علّق علیه محمّد زاهد الکوثری. قاهرة: المکتبة الازهریة للتراث.
ابن قاضی شهبة، أبی‌بکر احمد بن محمّد (1424ق). مناقب الامام الشافعی و طبقات اصحابه. تحقیق عبدالعزیز فیاض حرفوش. دمشق: دارالبشائر.
ابن کثیر، عمادالدین اسماعیل بن عمر (2004م). طبقات‌الشافعیة. تحقیق عبدالحفیظ منصور. بیروت: دارالمدار الاسلامی.
اصفهانی، ابومنصور مَعمَر (1367). «نهج الخاص». تصحیح نصرالله پورجوادی. مجله تحقیقات اسلامی، س3، ش 1و2، صص94-149.
ــــــــــ (1372). «آداب المتصوفة و حقائقها و اشاراتها». با مقدمه و تصحیح نصرالله پورجوادی. مجلة معارف، دورة نهم، ش3، صص15-48.
انصاری هروی، خواجه عبدالله (1362). طبقات الصوفیه. مقابله و تصحیح محمّد سرور مولایی. تهران: توس.
ــــــــــ (1377). رسالة صد میدان. مندرج در: مجموعه رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری. به تصحیح و مقابلة محمد سرور مولایی. تهران: توس.
ــــــــــ (1417ق). منازل السّائرین. اعداد و تقدیم علی الشیروانی. قم: دارالعلم.
باخرزی، ابوالمفاخر یحیی(1383). اورادالاحباب و فصوص الآداب. جلد دوم. به کوشش ایرج افشار. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ــــــــــ (1414ق). دمُیة القصر و عُصرة اهل العصر. تحقیق محمّد التونجی. بیروت: دارالجیل.
جوینی، محمد بن احمد (1383). مقاصد السّالکین. مندرج در: این برگ‌های پیر. با مقدمه، تصحیح و تعلیقات نجیب مایل هروی. تهران: نشر نی.
جیلانی، محی‌الدین عبدالقادر محمّد (1376ق). الغنیة لطالبی طریق الحق. لجنة التصحیح. قاهرة: مکتبة و مطبعة مصطفی البابی الحلبی و اولاده بمصر.
خطیب بغدادی، ابوبکر احمد بن علی(1414ق). تاریخ بغداد. تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا. بیروت: منشورات محمّد علی بیضون.
داوودی، شمس‌الدین محمّد بن علی (بی تا). طبقات المفسّرین. راجع النسخة و ضبط اعلامها. لجنة من العلماء بإشراف الناشر. بیروت: دارالکتب العلمیة.
درایتی، مصطفی (1392). فهرستگان نسخه‌های خطی ایران (فنخا). تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
سبکی، تاج‌الدین أبی‌نصر عبدالوهاب (بی تا). طبقات الشافعیة الکبری. تحقیق عبدالفتاح محمّد الحلو و محمود محمّد الطناحی. قاهرة: دار احیاء الکتب العربیة.
ذهبی، شمس‌الدین محمّد بن احمد (1414ق). سیر اعلام النبلاء. جلد18. حقّقه و خرّج احادیثه و علّق علیه: شعیب الارنووط و محمّد نعیم العرقسوسی. بیروت: موسسة الرسالة.
سلمی، ابوعبدالرّحمن محمّد (1369). جوامع آداب الصوفیة. با مقدمه و تصحیح ایتان کولبرگ. مندرج در: مجموعه آثار ابوعبدالرّحمن سلمی. جلد اول. گردآوری نصرالله پورجوادی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ــــــــــ (1424ق). طبقات الصوفیة. حقّقه و علّق علیه مصطفی عبدالقادر عطا. بیروت: دارالکتب العلمیة.
سهروردی، شهاب‌الدین ابوحفص عمر(1384). عوارف المعارف. ترجمة ابومنصور بن عبدالمؤمن اصفهانی. به اهتمام قاسم انصاری. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
سیرجانی، ابوالحسن علی بن الحسن(1390). البیاض و السّواد من خصائص حکم العباد فی نعت المرید و المراد. تصحیح و تحقیق محسن پورمختار. تهران و برلین: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین.
عطار، محمّد بن ابراهیم (1398). تذکرة الأولیا. با مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمّدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
فارسی، عبدالغافر بن اسماعیل(1403ق). تاریخ نیسابور (المنتخب من السّیاق). انتخاب ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن الازهر الصریفینی. اعداد محمّدکاظم المحمودی. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن(1374). الرسالة القشیریة. تحقیق عبدالحلیم محمود و محمود بن شریف. قم: بیدار.
ــــــــــ (1392). الرسالة القشیریة. شرح احوال، تحلیل آثار و تصحیح و تعلیق از سید علی اصغر میرباقری فرد و زهره نجفی. تهران: سخن.
ــــــــــ (1361). رسالة قشیریه. ترجمة ابوعلی بن احمد العثمانی. با تصحیحات و استدراکات بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ــــــــــ (1396). رسالة قشیریه. ترجمة ابوعلی بن احمد العثمانی. تصحیح سیده مریم روضاتیان و سید علی‌اصغر میرباقری‌فرد. تهران: سخن.
کاشانی، عزّالدین محمود بن علی(1381). مصباح الهدایة و مفتاح الکرامة. با تصحیح و مقدمه و تعلیقات جلال‌الدین همایی. چاپ ششم. تهران: نشر هما.
مایر، فریتس (1388). «در آداب و عادات صوفیه». مندرج در: سنگ‌بناهای معارف اسلامی. جلد اول. ترجمة مهرآفاق بایبوردی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مناوى، زین‌الدین محمّد عبدالرؤوف (1999م). الکواکب الدریة فی تراجم السّادة الصوفیة (طبقات الصوفیة). تحقیق و اعداد محمّد ادیب الجادر. بیروت: دار صادر.
منزوی، احمد (1382). فهرستوارة کتاب‌های فارسی. جلد هفتم. تهران: مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
مولوی، جلال‌الدین محمّد (1384). دیوان کبیر شمس. مطابق با نسخة تصحیح‌شدة استاد فروزانفر. تهران: طلایه.
میهنی، محمّد بن منور (1386). اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی‌سعید. با مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمّدرضا شفیعی کدکنی. تهران: آگاه.
نجم‌الدین کبری، ابوعبدالله احمد بن عمر (1363). آداب‌الصّوفیه. به اهتمام مسعود انصاری. تهران: زوار.
هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (1386). کشف‌المحجوب. مقدمه، تصحیح و تعلیقات از محمود عابدی. تهران: سروش.
یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله (1993م). معجم الادباء. تحقیق احسان عباس. بیروت: دارالغرب الاسلامی.