Defending the Critiques of Muhammad Taqi Misbah Yazdi on Mulla Sadra’s Two Proofs for the Theory of the Union of the Intelligent and the Intelligible

Document Type : Research Paper

Author

Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Ahl-al-Bayt (Prophet’s Descendants) Studies, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

Abstract

In an article, four critiques by Misbah of Mulla Sadra's argument of mutual correlation for proving the union of the intelligent and the intelligible, as well as one critique of his regarding the argument of light and darkness—which Mulla Sadra refers to within the context of the argument of mutual correlation without presenting it as an independent proof—have been critiqued. In the present article, which is written using an analytical-documentary method, an evaluation of these critiques reveals that none of them is valid. While Misbah’s statements exhibit some negligence, this can be easily clarified without undermining the essence of his critiques. Consequently, both premises of the argument of mutual correlation are found to be incorrect. The critique of the first premise posits that an intellectualized form, in the absence of an intelligent counterpart, is not inherently intellectualized. If the intellectualized form is considered an accident without its substratum (the intelligent), it cannot exist at all; therefore, an intellectualized form that does not exist cannot be deemed intellectualized. Thus, it cannot be asserted that the intellectualized form is inherently so, regardless of the existence of an intelligent counterpart. The critique of the second premise argues that the two mutually correlated entities are not coexistent. Furthermore, the argument of light and darkness is rejected, as the analogy of the soul to a blind eye is invalid.

Keywords

Main Subjects

References

ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1379). التعلیقات. به تحقیق عبدالرحمن بدوی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ــــــــــ (1404ق). الشفاء المنطق. به تحقیق سعید زاید و دیگران. قم: مکتبه آیه الله المرعشی.
ارشادی نیا، محمدرضا. (1400). «عیارسنجی رویکرد سکوت‌گرا در برابر انگاره اتحاد عاقل و معقول». فلسفه و کلام اسلامی. سال4. شماره2 https: //doi. org/10. 22059/jitp. 2022. 319360. 523264
ارشدریاحی، علی. (1383). «تحلیل انتقادی ادله اتحاد عاقل و معقول». مقالات و بررسی‌ها. دفتر76
توکلی، محمد هادی. (1394). نقد و بررسی اشکالات استاد مصباح به دو برهان صدرالمتالهین در اثبات اتحاد عالم و معلوم. حکمت معاصر. سال 6. شماره 1
ــــــــــ (1393). «نقد و بررسی دیدگاه استاد حائری یزدی درباره مسأله اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال پنجم. شماره اول
ــــــــــ (1392). «بررسی برهان علامه طباطبایی بر اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال چهارم. شماره دوم
حائری یزدی، مهدی. (1362). «اتحاد عاقل و معقول». مقالات و بررسی‌ها. دفتر 38 و 39
حسینی امین، حسین و فاطمه معین الدینی. (1398). «نقد و بررسی استدلالات حکیم سبزواری در اثبات مسأله اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال دهم. شماره 1 https: //doi. org/10. 30465/cw. 2019. 3807
سهروردی، شهاب الدین یحیی. (1380). مجموعه مصنفات. ج 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مردیها، اعظم و همکاران. (1398). «رویکرد وحدت‌گرایانه ملاصدرا به نظریه اتحاد عاقل و معقول بر مبنای بساطت نفس». آئین حکمت. شماره41 https: //doi. org/10. 22081/pwq. 2019. 68004
مصباح یزدی، محمد تقی. (1383). آموزش فلسفه. ج 1و 2. تهران: امیرکبیر.
ــــــــــ (1405 ق). تعلیقه علی نهایه الحکمه. قم: سلمان فارسی.
معین الدینی، فاطمه. (1395). «تحلیل انتقادی دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی در مسألۀ اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال هفتم. شماره چهارم
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1363). المشاعر. به اهتمام هانری کربن. تهران: کتاب خانه طهوری.
ــــــــــ (1375). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتالهین. به تحقیق و تصحیح ناجی اصفهانی. تهران: انتشارات حکمت.
ــــــــــ (1986). مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح نجفقلی حبیبی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ــــــــــ (1981 م.). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه. ج 2، 3، 4 و 6. بیروت: ‌دار احیاء التراث.
ــــــــــ (1382). الشواهد الربوبیه. قم: بوستان کتاب
نصر، سید حسین. (1345). سه حکیم مسلمان. ترجمه احمد آرام. تهران: انتشارات امیرکبیر
Philosophy and Kalam
Volume 57, Issue 2
February 2025
Pages 313-328

Files

Share

How to cite

Statistics