TY - JOUR ID - 51020 TI - توحید افعالی در نظام فلسفی ملاصدرا JO - فلسفه و کلام اسلامی JA - JITP LA - fa SN - 2008-9422 AU - ساجدی, علی محمد AU - زارع, فاطمه AD - عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز AD - کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 47 IS - 1 SP - 81 EP - 102 KW - ارادۀ الهی KW - توحید افعالی KW - حکمت متعالیه KW - علم پیشین خدا KW - قرآن DO - 10.22059/jitp.2014.51020 N2 - نظر به گستردگی ابعاد موضوع (توفیق میان عقل و نقل)، محوریت مقالۀ حاضر تنها توحید افعالی خواهد بود. مسئلۀ اصلی تحقیق جایگاه توحید افعالی در حکمت متعالیۀ صدرا و براهین عقلی و نقلی وی در این زمینه می‌باشد. لذا در این جستار، پس از تبیین توحید افعالی، به انحصار هستی‌بخشی و تأثیر استقلالی در فاعلیت الهی، و نظریۀ فاعلیت بالتجلی و مجرای فیض بودن عقول و ژرف‌اندیشی صدرا در باب اختیار آدمی از منظر عقل و نقل به عنوان مبانی توحید افعالی، بیان خواهیم کرد که صدرا با دو برهان ارجاع علیت به تشأن و قاعدۀ بسیط الحقیقه به اثبات آرای خود می‌پردازد. همچنین، در این تحقیق که به روش توصیفی-استنباطی صورت پذیرفته، شبهات فکری برآمده از برخی اندیشه­های کلامی پاسخ درخوری می­یابد. ثانیاً به دلیل هم­افق شدن مرز­های حکمت صدرایی با عرفان نظری، صدرا در حل و فصل مسایل توحید از حکمت سینوی پیشی می­گیرد. ثالثاً لوازم توحید افعالی، همچون نظریۀ وحدت وجود و ارجاع علیت به تشأن، اراده و علم پیشین الهی، مسئلۀ جبر و اختیار در افعال بشر، در پرتو دو حجت عقل و دین تبیین می‌گردد. UR - https://jitp.ut.ac.ir/article_51020.html L1 - https://jitp.ut.ac.ir/article_51020_70fa5e5b978a46b7735368ce319a565b.pdf ER -