%0 Journal Article %T بررسی تطبیقی براهین درون نگرانه ملاصدرا و جان فاستر بر تجرد نفس %J فلسفه و کلام اسلامی %I دانشگاه تهران %Z 2008-9422 %A عبدلی مهرجردی, حمید رضا %A رحیم پور, فروغ السادات %A کرباسی زاده, امیر احسان %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 54 %N 1 %P 119-103 %! بررسی تطبیقی براهین درون نگرانه ملاصدرا و جان فاستر بر تجرد نفس %K ملاصدرا %K جان فاستر %K ذهن %K نفس %K درون‌نگری %K تجرد %R 10.22059/jitp.2021.304921.523205 %X برخی از فلاسفه، انسان را موجودی صرفاً مادی و جسمانی می­دانند و نفس و ذهن نیز از دیدگاه ایشان ماهیتی مادی دارد. در مقابل، دسته­ای دیگر، به جوهری غیرمادی که در تعامل با بدن است باور دارند. ملاصدرا فیلسوف حکمت متعالیه و جان فاستر فیلسوف ذهن معاصر بریتانیایی در دسته اخیر قرار دارند و با تکیه بر دلایلی، به اثبات تجرد نفس پرداخته­اند. در این مقاله به آن دسته از استدلال­های تجرد نفس می­پردازیم که جنبه درون­نگرانه دارند؛ یعنی برهان­هایی که در آنها بر توجه مستقیم انسان به نفس خود یا بر خودآگاهی درونی و غیرمادی او تاکید می­شود. روش این دو فیلسوف در ارائه براهین، متفاوت است؛ بدین معنا که فاستر مستقیماً به آگاهی درونی انسان از حالات ذهنی­اش تمرکز کرده و ملاصدرا، استدلال­ها را بر مقایسه ویژگی­های نفس با بدن استوار نموده است. براهین درون­نگرانه از این جهت کارآمد هستند که می­توانند در عین سادگی، بدون نیاز به مقدمات پیچیده، هر انسانی را به درون خویش ارجاع دهند؛ البته ملاصدرا و فاستر، به اشکالات وارد بر درون­نگری توجهی نکرده­اند. پیش از اقامه این سنخ براهین باید خطاناپذیری دسترسی به حالات ذهنی و صحت شهودهای اولیه اثبات شود. همچنین باید به دستآوردهای تجربی نافی صحت درون­نگری، پاسخ داد.   %U https://jitp.ut.ac.ir/article_83541_f4a3d8e21c3c2fa44a1601976149aa3c.pdf