%0 Journal Article %T دشواری‌های منطقی نقیض‌های مفاهیم شامل و راه‌حلّ آن‌ها از دیدگاه ملّاصدرا %J فلسفه و کلام اسلامی %I دانشگاه تهران %Z 2008-9422 %A آتشین صدف, محمدرضا %A حجتی, سیدمحمدعلی %D 2010 %\ 03/21/2010 %V 43 %N 1 %P 11-27 %! دشواری‌های منطقی نقیض‌های مفاهیم شامل و راه‌حلّ آن‌ها از دیدگاه ملّاصدرا %K اعمّیّت سالبه نسبت به موجبه معدوله %K قضایای لابتّیّه. %K نسبت تساوی %K نسبت عموم و خصوص مطلق %R %X بنا بر قواعد مربوط به نسبت‌های چهارگانه بین مفاهیم، منطق‌دانان اثبات کرده‌اند که همواره بین نقیض‌های دو مفهوم مساوی و عامّ و خاصّ مطلق، به ترتیب، نسبت تساوی و عامّ و خاص مطلق (ولی به صورت برعکس) برقرار است. هنگامی‌که نسبت بین نقیض‌های مفاهیم شامل مورد بحث قرار می‌گیرد، از آن‌جا که این مفاهیم فاقد مصداق و بلکه ممتنع‌المصداق‌اند، استدلالی که برای اثبات قواعد مذکور به‌کار می‌رود، دچار مشکل می‌شود. منشأ مشکل، اعم‌بودن موضوع سالبه محصله از موجبه معدوله است. منطق‌دانان تلاش‌های بسیاری برای حلّ مشکل کرده‌اند که به نظر می‌‌رسد هیچ کدام تمام نیست. در این مقاله سعی خواهیم کرد نشان دهیم که در این میان ملّاصدرا با نقد دیدگاه مشهور درباره معنای اعم‌بودن موضوع قضیه سالبه، به بیان تفسیر صحیح آن، که خود مبتنی بر دیدگاهی از قطب شیرازی است، می‌پردازد و سپس با استفاده از ویژگی‌های قضایای لابتّیّه، به حلّ مشکل توفیق می‌یابد. %U https://jitp.ut.ac.ir/article_22755_3dca956c02bd41e0438b3d578d7f06fc.pdf